Drodzy Rodzice.
Od jakiegoś czasu zamierzałam podzielić się z Państwem refleksją dotyczącą zabawy naszych  dzieci. Okres świąteczno-noworoczny , czas wolny dla dzieci  – zmobilizował mnie do działania 🙂
My – dorośli często nie zdajemy sobie sprawy z niezwykłej roli zabawy w życiu dziecka.
Dla dorosłych dziecięce zabawy to zwykłe wypełnianie czasu. Zabawa nie jest jednak „zmarnowaniem” czasu . Jest bardzo pożytecznym i wartościowym zajęciem  dla każdego dziecka  , również tego starszego dziecka .                          Poprzez różnego typu zabawy dziecko poznaje otaczający świat i uczy się, jak w nim żyć.


Zabawa może przybierać różne formy: swobodnej aktywności, odgrywania ról, śpiewania, tańca, rysowania, muzykowania. Można umilać sobie czas grami planszowymi, układając puzzle, bawiąc się lalkami lub budując z klocków. Przyjemność przynoszą też gry słowne i logiczne.

DZIECKO POWINNO SIĘ BAWIĆ !

Śmiało można powiedzieć , że zabawa jest kluczowa dla prawidłowego rozwoju dziecka. Jest związana ze wszystkimi sferami jego funkcjonowania w tym z rozwojem społeczno-emocjonalnym, społecznym poznawczym – a więc najistotniejszymi filarami jego osobowości.
Za pośrednictwem zabawy dziecko zaspokaja wiele istotnych potrzeb, ćwiczy podporządkowywanie się regułom , uczy się oddzielać rzeczywistość od wyobraźni, rozwija myślenie abstrakcyjne, uczy się regulacji emocji i prawidłowych reakcji w sytuacjach społecznych.
Dzięki zabawie dziecko rozwija zmysły, doskonali sprawność motoryczną, zdobywa wiedzę i rozwija mowę, a co za tym idzie- również myślenie.
Zabawa pełni też funkcję terapeutyczną – stwarza okazję do ujawnienia emocji, pozwala wczuć się w emocje innych     i co jest bardzo ważne  odreagować napięcie , uwolnić stres .
„Bawienie się” pełni również funkcję diagnostyczną. W trakcie zabawy dziecko komunikuje, często w sposób ukryty, nie wprost, to co je dręczy, co przeżywa, czego doświadcza.

A więc …                                                                                                                                                                                      Dziecko powinno się bawić , bo :
Zabawa rozwija zdolności motoryczne.
Zabawa w naturalny sposób wpływa na ten aspekt rozwoju dziecka. Z pozoru proste czynności: obracanie, naciskanie, potrząsanie, wkładanie mniejszej części w większą, postukiwanie, wkładanie i wyjmowanie rozwijają sprawność fizyczną rąk.
Zabawa stymuluje zmysły.
Dotyk, wzrok i słuch to te zmysły, które w trakcie zabawy rozwijają się najbardziej. Obcowanie z zabawkami o różnej fakturze, twardości czy temperaturze stymuluje zmysł dotyku, a różne kształty i kolory dostarczają bodźców wzrokowych.
Zabawa uczy koordynacji ruchowej.
Za sprawą zabawy uczą się ze sobą współpracować różne części ciała: oczy z rękami, jedna ręka z drugą itd.Zabawa Wzbogaca słownictwo i wiedzę o rolach społecznych.
Zabawy „na niby” , wcielanie się w rolę mamy , pani nauczycielki , mechanika samochodowego , strażaka – wymuszają samodzielne operowanie słownictwem ( słownictwo czynne ) lub bogacenie zasobu słownictwa biernego (rozumienie znaczenia słów ).
Zabawa sprzyja rozwojowi emocjonalnemu.
Zarówno zabawa z wykorzystaniem zabawek, jak i działania rozgrywające się tylko w wyobraźni sprawiają dziecku przyjemność, satysfakcję związaną z osiągnięciem celu. Mają moc terapeutyczną , bo umożliwiają przeżywanie pozytywnych emocji.
Zabawa uczy cierpliwości, samodzielności i podejmowania decyzji.
W trakcie zabawy – układania klocków, dopasowywania puzzli – dziecko niejednokrotnie musi zaczynać zabawę od początku, zdecydować, co gdzie umieścić, co z czym połączyć, by osiągnąć określony efekt. Dzięki temu uczy się, że wiele rzeczy zależy tylko od niego. Ta wiedza w późniejszym życiu ułatwi mu samodzielne podejmowanie decyzji. Podnosi jego samoocenę – „wiele wiem i potrafię”.
Zabawa pomaga rozładować napięcia.
Obserwując dziecko w trakcie zabawy i to, jak traktuje swoje zabawki, jakie nadaje im role, uważny rodzic może odgadnąć nastrój dziecka i emocje, jakie nim targają. Dla samego dziecka taka zabawa jest natomiast okazją do wyładowania negatywnych emocji w bezpieczny i akceptowalny sposób.
Zabawa wymaga koncentracji.
Ciekawe, angażujące zabawy, są w stanie zająć dziecko na dłużej, co sprzyja nauce skupienia na danej czynności.
Zabawa kształtuje cenne cechy charakteru.
Planowanie, przewidywanie wyników własnych działań, wytrwałość, konsekwencja, nastawienie na pokonywanie przeszkód – to cechy bardzo pożądane u każdego dziecka Cechy te rozwija zabawa.
Zabawa pokazuje, że trzeba przestrzegać ustalonych reguł.
Podczas zabawy konieczne jest przestrzeganie określonych reguł i zasad. Umiejętność ich przestrzegania będzie miało przełożenie na funkcjonowanie dziecka w przyszłości , wpłynie na poziom rozwoju społecznego.

Chciałabym podkreślić , że mówiąc o zabawie dzieci ,wcale nie mam na myśli tylko tych najmłodszych, w wieku przedszkolnym.  „Bawienie się” nie kończy się wraz z pójściem do szkoły. Starsze dzieci – te w wieku szkolnym ,również mają silną potrzebę zabawy. Radość zabawy jest niezależna od wieku.                                                                       Bardzo często mam okazję obserwować w gabinecie bawiące się dzieci, również te nastoletnie. Zadowolenie czy wręcz radość na ich twarzach jest nie do przecenienia. Starszaki uwielbiają bawić się w zabawy „na niby”, grać w ciekawe gry planszowe.
Smutne jest jednak to , że czasami dzieci nie potrafią się bawić. Nie mają takich doświadczeń. Nikt z dorosłych nie bawił się z nimi w dom , w szkołę , w lekarza ,czy inne zabawy tematyczne. Nikt nie pokazał im , jak wspaniałe mogą być zabawy „na niby”. Zdarza się ,, że dziecko nigdy nie budowało z klocków wspaniałych budowli , wieży aż pod sufit , w domu dziecka nie ma nie planszówek dostosowanych do jego wieku i możliwości poznawczych.


Musimy pamiętać, że dobra zabawa to taka która jest dla dziecka atrakcyjna, wzbudza jego zainteresowanie, przykuwa uwagę i dostarcza radość. Musi ona być przede wszystkim dobrowolna. W momencie gdy się do niej dziecko zmusza, traci swój sens.

Dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym nie tylko mogą, ale przede wszystkim powinny się bawić. Jeżeli dziecko nie ma możliwości spędzania czasu na zabawie, odbija się to na jego rozwoju psychicznym, fizycznym i społecznym. Dlatego też ważne jest ,aby zapewniać dzieciom przestrzeń do relaksu i zabawy. Niech czują, że je do tego zachęcamy i niech wiedzą, że mogą się bawić bez żadnej presji.
Poprzez zabawę dzieci zyskują cenne umiejętności, które będą im niezbędne w dorosłym życiu.

Drodzy Rodzice – bawcie się ze swoim dzieckiem jak najczęściej . Kontakt przez zabawę, obok pieszczot, uśmiechania się, całowania, rozmawiania jest tym rodzajem interakcji, który stymuluje rozwój poznawczy, emocjonalny i społeczny dziecka, a tym samym sprzyja jego prawidłowemu rozwojowi psychoruchowemu Aby zabawa mogła istotnie przyczyniać się do rozwoju dziecka, nie wystarczy samo udostępnianie zabawek, jest potrzebna obecność rodziców w zabawie. Zabawa wzmacnia więź pomiędzy rodzicami a dzieckiem. Wspólna zabawa daje poczucie wspólnoty i przynależności.
Wspólne zabawy z dzieckiem będę procentowały w przyszłości Wygospodarowany przez rodziców czas na zabawę z dzieckiem to czas przygotowania małego człowieka do dorosłego życia.

„Zabawa w życiu dziecka nie spełnia
jakiejś jednej określonej, zamkniętej
izolowanej funkcji… Zabawa jest dla
dziecka i myśleniem, twórczością i
realizmem, fantazją i odpoczynkiem,
źródłem radości. Zabawa daje dziecku tę
pełnię życia, której ono potrzebuje.”
(E. A. Arkin)

Pozdrawiam serdecznie
Mariola Miszewska -psycholog szkolny.